In den beginne…
Tegenwoordig is het haast niet meer voor te stellen dat er veertig jaar geleden in Gemert nagenoeg niets gebeurde op toneelgebied. Nu is het aanbod aan toneel en toneelgezelschappen uitgegroeid tot volwassen formaat. Maar ‘in den beginne’ was er weinig… Toen in 1975 de ‘eerste fase’ van de nieuwbouw van het Macropedius college werd geopend, zocht men via diverse publicaties naar mensen die wilden meewerken aan de uitvoering van de ‘Bassarus’ van de Gemertse schrijver Georgius Macropedius. Een groep enthousiaste acteurs reageerde…
Na zeven succesvolle voorstellingen viel het doek voor deze productie. Voor het amateurtoneel in Gemert was het doek juist opgegaan: Een aantal spelers van de ‘Bassarus’ en met name de regisseur André Leenders hadden de smaak te pakken. Zij besloten samen door te gaan met het brengen van toneelvoorstellingen onder de naam ‘t GAT.
GAT?
Deze naam is ontleend aan het destijds letterlijke “gat” in het centrum van Gemert door de sloop van het GAsThuis en het “gat” in Gemert voor wat betreft theater. Dat het ook nog eens de afkorting voor ‘Gemerts Amateur Toneel’ was kwam natuurlijk ook goed uit…
Tot 1981 repeteerde ‘t GAT in klaslokalen, gemeenschapsruimten en horecagelegenheden. De uitvoeringen vonden plaats in de aula van het Gemertse Kasteel. In 1981 kreeg Gemert (eindelijk) een echt theater: Activiteitencentrum ‘De Eendracht’. Ter gelegenheid de opening speelde ‘t Gat ‘Andrisca’, opnieuw een stuk van de schrijver Macropedius. Regisseur André Leenders liet met een groep van 42 spelers en medewerkers zien hoe mooi (amateur)toneel kan zijn. Iets dat ’t GAT in de jaren daarna, soms met meerdere producties per jaar, bleef bewijzen.
Na de groots opgezette (jubileum) productie van de ‘Bassaraluta’ in 1986 overleed André. De vaste regisseur die dan meer dan 75 uitvoeringen had geleid en als oprichter van ‘t GAT mag worden beschouwd. De spelersgroep ging verder…
Na enkele stukken zelf geregisseerd te hebben wordt de groep geleid door een aantal (regionale) regisseurs.
Niet alléén ‘Toneel’ in ‘Gemert’
In het bijna 40-jarig bestaan heeft ‘t Gat een heel afwisselend repertoire gespeeld, zowel in Gemert als ver daarbuiten, o.a. in Meppel, Zundert en Apeldoorn. We speelden thrillers, blijspelen, Griekse tragedies, maatschappelijk toneel, kindertheater, straattheater. Maar ook cabaret, experimenteel toneel en eenakters. Eigenlijk alle vormen van toneel dus. Klik hier voor het overzicht.
Daarbij hebben de leden bijna altijd alles zelf verzorgd: Kostuums, decors, grime en rekwisieten. Natuurlijk werden soms ook vrienden en familie ingeschakeld om te helpen. De wensen (soms eisen) die we onszelf opleggen voor de totaalverzorging zijn hoog maar tot nu toe was alles altijd (net) klaar als de première begon.
Naast onze ‘gewone’ toneeluitvoeringen was (en is) ‘t GAT ook actief voor allerlei organisaties die een beroep op ons deden en doen. Bijvoorbeeld K.V.O Gemert, Ondernemersvereniging, Harmonie Excelsior, Gemertse basisscholen, Commanderijcollege (voorheen Macropediuscollege), gemeente Gemert-Bakel, Amnesty International en veel, heel veel anderen.
Eén van de hoogtepunten was toch onze bijdrage aan de Nederlands kampioenschappen voor vrijwillige brandweerkorpsen dat in Gemert werd georganiseerd.
De laatste jaren vinden bijna al onze uitvoeringen plaats in De Eendracht. Dat is ook onze vaste repetitieruimte. Ons repertoire is wat meer toegespitst op goede blijspelen, vaak met een lach en een traan. Ons vaste publiek vraagt daar ook om. Met zoveel goede toneelgroepen in Gemert heeft elke groep een eigen stijl, repertoire en een eigen publiek opgebouwd. Het is fijn dat alle Gemertse theatergroepen zo vriendschappelijk met elkaar omgaan: We zijn geen concurrenten, maar toneelvrienden en helpen elkaar waar mogelijk en nodig is.
Heel bijzonder was (en is) de productie ‘Van wor ik bén’ die we speelden in het Boerenbondsmuseum. In eerste instantie bedoeld als ‘eenjarig’ spektakel in 2015 maar door de overweldigende reacties (en het gigantische tekort aan toegangsbewijzen) werd besloten om deze ‘grootste toneelproductie ooit in Gemert’ in september 2016 nogmaals te spelen. Samen met de vele vrijwilligers van het Boerenbondsmuseum, de beide Gemertse Gilden, Harmonie Excelsior, de Onze Lieve Vrouwebroeders, de Gemertse Brandweer, talloze gastspelers en figuranten, paarden, koetsen en onze eigen spelers worden er weer 6 onvergetelijke uitvoeringen voorbereid.
Wat er niet veranderd is en nooit veranderen zal?
De goede sfeer in de groep. Er zijn hechte vriendschappen ontstaan, zodat we elkaar in moeilijke periodes ook konden steunen, bijvoorbeeld bij het overlijden van onze toneelvrienden: André Leenders, Ben Reijnen, Piet van de Ven, Mies van de Broek en Willem Reffeltrath. Hoe hecht ‘t GAT is komt ook elke twee jaar tot uiting tijdens ‘AGMVHB’, het weekend waarin alle spelers en leden er gezellig samen op uit trekken aan het begin van het theaterseizoen. Hiervoor wordt driftig gespaard en de vraag blijft ‘waar gaan we deze keer naartoe?!’
‘t Gat gaat door! Waarom?
Omdat toneelspelen zo geweldig leuk is en omdat we elkaar gewoon niet kunnen missen.