Home - Toneelgroep 't GAT

Toneelgroep ’t GAT is gevraagd om deel te nemen aan een internationaal theaterproject dat in het teken staat van de (Gemertse!) Gregorius Macropedius, ‘de grootste Latijnse toneelschrijver van de 16e eeuw’.

In Gemert kennen we hem vooral vanwege de naar hem vernoemde school maar in zijn tijd was Macropedius een bekendheid, zeker niet alleen in Nederland.

In november wordt zijn bekendste verhaal, ‘Hecastus’, gespeeld in het kader van het ‘Hecastus Theatre Project’. Dit is een onderdeel van TransLatin, een onderzoeksproject van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. In heel Europa gaan toneelverenigingen en wetenschappers met dit toneelstuk aan de slag.

’t GAT heeft de eer om de Nederlandse versie te gaan spelen en u kunt daarbij zijn op:
Zaterdag 4 november, aanvang 20.00uur

Zondag 5, aanvang 14.30 uur (gratis voorprogramma om 13.00 uur)

Donderdag 9 november, aanvang 20.15 uur

Over Hecastus

‘Hecastus’, Grieks voor ‘ieder mens’, gaat over een rijke jongeman die uitbundig geniet van het leven met zijn vele vrienden. Als hij hoort dat hij moet sterven, wil niemand hem vergezellen op zijn laatste reis. Hierdoor denkt hij na over wat werkelijk belangrijk is in het leven. In zijn tijd was de Latijnse bewerking van Macropedius het succesvolste toneelstuk. Natuurlijk wordt het script, door regisseur Maria van Deutekom, bewerkt en voorzien van een extra dosis actualiteit en humor. Het is immers een blijspel!

Het plan is om deze bijzondere productie breder aan te pakken dan alleen de toneeluitvoeringen. Gemert mag namelijk best wat trotser zijn op Macropedius. Daarom organiseert ’t GAT op zondag 5 november (om 13.00uur) een boeiende presentatie over het stuk en de schrijver daarvan. Meer informatie daarover kunt u hieronder vinden:

GRATIS voorprogramma op zondag 5 november

Over ‘Hecastus’ en over schrijver daarvan (Macropedius dus) is veel te vertellen.
Dat gaat gebeuren op zondag 5 november, voorafgaand aan de voorstelling.

Aan het woord komen:
Jan Bloemendaal over de achtergronden van ‘Hecastus’ en het Trans Latin project.
Henk Giebels over het leven en werken van Gregorius Macropedius.

De presentaties worden gegeven in de salon van De Eendracht en beginnen om 13.00uur. In tegenstelling tot eerdere berichten is het bijwonen van deze presentatie gratis. Aanmelden via info@gattoneel.nl is fijn maar hoeft niet persé.

Ook als je op zaterdag of donderdag naar ‘Hecastus’ komt is de presentatie op zondag (om 13.00uur dus) zeker de moeite waard!

De basisinformatie (vrij bewerkt door ’t GAT) is afkomstig van : https://www.heemkundekringgemert.nl/

Gregorius Macropedius

Omstreeks het jaar 1487 werd in Gemert, een zekere Joris geboren, zoon van Jan Aert Truyen en Hadewich van Lanckvelt. Hadewich was een dochter van een bastaardkind van de adellijke Van Lanckvelts die op het Slotje in de Deel woonden.

Joris zou zich in zijn verdere leven bedienen van de familienaam van moederskant die hij later zou ‘vergrieksen én latiniseren’ tot ‘Macropedius’. Een Griekse naam met een Latijnse uitgang: ‘makros’ (lang) en ‘pedion’ (veld)).

Macropedius trok naar ‘s-Hertogenbosch, hij trad toe tot de Broederschap van het Gemene Leven, werd priester en vervolgens rector van kapittelscholen te ‘s-Hertogenbosch, Utrecht en Luik. Hij overleed in 1558 in Den Bosch.

Gedurende zijn leven schreef hij verschillende toneelstukken, waarvan Hecastus, weleens genoemd als de betere versie van ‘Elkerliek’, de bekendste is. Inderdaad, de naam ‘Elkerliek’ kennen we tegenwoordig van het ziekenhuis in Helmond…

Bekend is ook het toneelstuk Bassarus, het enige uit de Middeleeuwen bewaard gebleven vastenavondspel. Opmerkelijk is dat het lijkt te spelen in een dorp als Gemert.

Het door Macropedius nagelaten werk heeft hem doen scharen onder de humanisten-van-naam uit de zestiende eeuw.

Toneelstukken van Macropedius zijn door heel Europa opgevoerd en, anno 2023 ook weer in zijn geboorteplaats Gemert!

Expositie Gregorius Macropedius in het gemeentehuis

Omdat Macropedius als ‘bekende Gemertenaar’ nogal onderschat is, willen we hem graag in de spotlights zetten.
Dat gebeurt niet alleen op het toneel van De Eendracht tijdens onze voorstellingen maar zeker ook in de hal van het Gemeentehuis in Gemert!

Daar heeft Henk Giebels, Macropedius-kenner bij uitstek, een prachtige expositie ingericht.
Zeker de moeite van het bezoeken waard (en niet alleen als je een nieuw paspoort of zo nodig hebt)!

Toneelgroep 't GAT en Macropedius

In het verleden speelde ’t GAT al meer stukken van Macropedius. Sterker nog: Het allereerste toneelstuk dat ooit door de groep werd gespeeld was ‘Bassarus’ dat destijds werd bewerkt en geregisseerd door André Leenders. Het werd in 1975 gespeeld ter gelegenheid van de opening van het Macropdius College in Gemert. De groep heette toen nog niet ’t GAT, die naam kwam pas later.

In 1981 bewerkte en regisseerde André opnieuw een stuk van Gregorius: ‘Andrisca’ werd gespeeld ter gelegenheid van de opening van De Eendracht.

Als jubileumstuk speelde ’t GAT in 1986 ‘Bassaraluta’. Voor de puristen onder u: Dat is inderdaad géén bestaand verhaal van Macropedius. André Leenders maakte van twee bestaande stukken (Bassarus en Aluta) één verhaal.

Sindsdien stond ‘Hecastus’ met enige regelmaat op het verlanglijstje van de groep. Op de één of andere manier overleefde het nooit de ‘leescommissie’… Gelukkig krijgen we nu (eindelijk) de kans om dit prachtige verhaal tot leven te brengen in De Eendracht in november 2023!

Natuurlijk is er een flyer voor deze productie gemaakt. Die komt u her en der in Gemert tegen en hij is te downloaden zodat u hem heel makkelijk kunt delen met mensen waarmee u naar een uitvoering wilt gaan. Hebben? Klik hieronder!

't GAT staat voor:

Gemerts Amateur Toneel

Onze gezellige club, speelt zoals de naam al doet vermoeden: Toneel in Gemert (en soms ook daarbuiten)...
Daarbij zijn we niet bang voor een uitdaging (qua stuk, locatie of omvang).

Wij spelen al sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw toneel. In alle tussenliggende jaren hebben we veel, heel veel verschillende genres gebracht en zijn we ook (ver) buiten de gemeentelijke grenzen van Gemert op de planken / straatstenen / andere ondergronden gaan staan.

Dat geeft ook meteen een beetje aan wat 't GAT voor club is: In beweging en ontwikkeling blijven, buiten de lijntjes durven kleuren en (natuurlijk) stronteigenwijs...

Onze groep kenmerkt zich daarnaast door de bereidheid om zich ook voor andere verenigingen en initiatieven in te zetten.
Soms door het uitlenen van kostuums en decorstukken, soms ook door de inzet van spelers.